Zasiłek rodzinny jest podstawową formą wsparcia, którą wprowadza nowa regulacja. Oznacza to, że od tego czy przysługuje nam prawo do zasiłku rodzinnego, zależy czy otrzymamy  dodatki opisane w ustawie (nie dotyczy to świadczeń opiekuńczych).

Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków związanych z utrzymaniem dziecka.
 
Komu przysługuje zasiłek rodzinny?

Prawo do zasiłku rodzinnego oraz dodatków przysługuje:

1. rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka,
2. opiekunowi faktycznemu dziecka (oznacza to osobę faktycznie opiekującą się dzieckiem jeśli wystąpiła do sądu z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka),
3. osobie uczącej się  ( oznacza to osobę  pełnoletnią ucząca się, niepozostającą na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustaleniem wyrokiem  sądowym lub ugoda sądową prawa do alimentów z ich strony).

Kryterium dochodowe

1. Zasiłek rodzinny zostanie przyznany jeśli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 504,00 zł.
2. Jeśli członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne kwota uprawniająca do zasiłku rodzinnego nie może przekroczyć 583,00 zł. Niepełnosprawność musi zostać udokumentowana  orzeczeniem o niepełnosprawności (w przypadku dziecka do 16 r. życia) lub orzeczeniem o znacznym albo umiarkowanym stopniu niepełnosprawności  w przypadku dzieci które ukończyły 16 rok życia lub osoby pełnoletniej uczącej się).
3. W przypadku gdy dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie lub dochód osoby uczącej się przekracza kwotę uprawniającą daną rodzinę lub osobę uczącą się  przekracza kwotę uprawniającą daną rodzinę lub osobę uczącą się do zasiłku rodzinnego, o kwotę niższą lub równą kwocie odpowiadającej najniższemu zasiłkowi rodzinnemu przysługującemu w okresie, na który jest ustalany, zasiłek przysługuje  jeżeli przysługiwał w poprzednim okresie zasiłkowym. W przypadku przekroczenia dochodu w kolejnym roku kalendarzowym zasiłek rodzinny nie przysługuje.

Obliczając dochód uwzględniamy zarówno przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych jak i niepodlegające opodatkowaniu.:

• W przypadku tych pierwszych przychód pomniejszamy o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenia zdrowotne.
• Do przychodów niepodlegających opodatkowaniu, które bierze się pod uwagę przy obliczaniu dochodu, zaliczamy m.in.: renty inwalidów wojennych, dodatek kombatancki, świadczenia pieniężne przysługujące osobom deportowanym do pracy przymusowej, zasiłki chorobowe, alimenty na dzieci, stypendia socjalne i naukowe (lista zawarta w ustawie jest znacznie dłuższa art.3 pkt 1 lit.c ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych).
• Od dochodu rodziny lub osoby uczącej się odliczamy również kwoty alimentów płaconych na rzecz innych osób. Kwotę zapłaconych alimentów na rzecz osób spoza rodziny należy udokumentować przelewami albo przekazami pieniężnymi.
• W przypadku gdy rodzina lub osoba ucząca się utrzymuje się z gospodarstwa rolnego przyjmuje się, że  z 1 haprzeliczeniowego uzyskuje sie dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie w drodze obwieszczenia przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 18 ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku o podatku rolnym (Dz.U.z 2006 r. Nr 136,poz.969)  

 Okres przysługiwania zasiłku

Zasiłek przyznawany jest na tzw. "okres zasiłkowy" trwający rok rozpoczyna się 1 listopada  i trwa do 31 października następnego roku kalendarzowego, na jaki ustala się prawo do świadczeń rodzinnych

Zasiłek, w zależności od sytuacji, przysługuje:

• do ukończenia przez dziecko 18 roku życia,
• do zakończenia nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do końca 21 roku życia,
• do 24 roku życia w przypadku kontynuowania nauki przez osobę niepełnosprawną w stopniu znacznym lub umiarkowanym.  

Wysokość zasiłku rodzinnego

Wysokość zasiłku rodzinnego w okresie od 1 listopada 2009 roku wynosi; 

 - 68 zł na  dziecko, w wieku do ukończenia 5-go roku życia,

 - 91 zł na dziecko w wieku powyżej 5-go roku życia do ukończenia 18 roku życia.

 - 98 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

Zasiłki rodzinne, dodatki do zasiłku rodzinnego i świadczenia opiekuńcze ujęte w ustawie przysługują:

1. obywatelom polskim,
2. cudzoziemcom,

• do których stosuje się przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,
• jeżeli wynika to z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów dwustronnych o zabezpieczeniu społecznym,
• przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art.53 ust.1 pkt 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 roku o cudzoziemcach  (Dz.U. z 2006 r.Nr 234, poz. 1694), zgody na pobyt tolerowany lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy,jeśli zamieszkują łącznie z członkami rodzin na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

 Świadczenia rodzinne przysługują osobom, o których mowa w ust. 2 jeżeli zamieszkują  na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres zasiłkowy, w którym otrzymują świadczenia rodzinne, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią  inaczej.